Home
Surname List
Name Index
Sources
Email Us |
Ninth Generation
367. Jan Coenraad
d´ ENGELBRONNER2
was born on 5 Oct 1896 in Brielle, ZH, NL.103
Geboren om 22.00 uur, Zuideinde 53
He died on 24 Nov 1961 in 's-Gravenhage, ZH, NL. Dr. Overbosch
was gynaecoloog te Leeuwarden en kreeg een gouden Medaille van zowel het Groene
Kruis van Friesland als van Gelderland. Leonie werd na haar eindexamen HBS-B
kooklerares. Jan ontmoette begin Mei 1931 Leonie bij zijn Oom en Tante Halverhout,
hun dochter Heleen ook kooklerares en Leonie waren goede vriendinnen. Zij verloofden
zich 2 weken later. Na een korte huwelijksreis naar Arosa vertrokken ze naar
“De Oost”.
In zijn jeugd was Jan regelmatig verhuisd, aangezien zijn vader vestingartillerist
was. Hij wilde, net als zijn Grootvader en Overgrootvader Halverhout, marineofficier
worden en ging in 1915 naar het Koninklijk Instituut voor de Marine. Hij werd
met zijn jaar op 05 okt 1918, ook zijn jaardag, als Ltz3 beëdigd. Hij koos
voor de Onderzeedienst, leerde duiken in Vlissingen, en vertrok spoedig met een
der eerste onderzeeboten naar Ned.Oost Indië. Na aankomst in Tandjong Priok
ging hij op bezoek bij zijn neef Robert d'Engelbronner, Kolonel KNIL en adjudant
van de Gouverneur-generaal Graaf van Limburg Stirum, en werd ook aan de G.G.
voorgesteld. Tot zijn verbazing hoorde hij van zijn commandant, ik denk ook tot
diens verbazing, dat hij door de G.G. aangewezen was om mee te gaan op een bezoek
van een maand aan Sumatra. Op 05 okt 1920 werd Jan tot Ltz2 bevorderd. Jan werd
op 01 sept 1929 tot Ltz1 bevorderd. Terug in De Oost in 1931 als onderzeeboot
commandant was hij in 1933 als Cdt. K-VI flottielje commandant van de drie onderzeeboten
die tijdens de muiterij op de Zeven Provinciën van de Indonesische schepelingen,
die de Nederlandse officieren en schepelingen hadden overmeesterd, dit schip
schaduwden. Aangezien de Zeven Provinciën kon meeluisteren was er radiostilte
en werden de instructies aan de flottielje cdt. in een berichtenkoker door een
vliegtuig naast zijn boot afgeworpen. Nadat een bom op de Zeven Provinciën
was geworpen gaven de muiters zich over. Deze actie op 9 en 10 februari 1933
werd ook wel “de slag bij de Vlakke Hoek”, zuid-oost punt van Sumatra,
genoemd. Op deze punt stond de gietijzeren vuurtoren van Enthoven. April 1933
was Jan cdt. K-VII, vermoedelijk wegens onderhoud van de K-VI want in April 1934
was hij weer cdt. K-VI. Eind 1934 werd hij eerste officier op de kruiser Java.
In die functie was hij tevens vaak commandant van de landingsdivisie die ook
oefende in het Marine Kampement bij Malang. Dit leverde een bijnaam op “de
generaal van Oost Java”. In 1936 voer het echtpaar, met de in Soerabaja
geboren zonen Carel en Evert-Jan met de mailboot Johan van Oldenbarneveldt terug
naar Nederland en werd Jan Eerst-officier van de Onderzeedienst in Willemsoord.
De commandant was Kltz Hellingman. In 1938 werd Jan geplaatst bij de Staf van
de Commandant Zeemacht Nederland Sbn. Jolles als Hoofd Personeel. Bij de Duitse
overval kreeg Sbn. Jolles en zijn staf opdracht in Nederland te blijven en ervoor
te zorgen dat ieder schip dat vaarklaar gemaakt kon worden en iedere inzetbare
marineman naar Engeland zou uitwijken. De betrokken officieren hebben van 15
Mei 1942 in krijgsgevangenschap gezeten, eerst in kamp Stanislau en toen de Russen
oprukten in Neu Brandenburg, tot hun bevrijding door de Russen op 28 April 1945.
Voor deze officieren van de Staf die opdracht hadden gekregen zich over te geven
was het uiterst noodlottig en bedroevend dat zij in hun carrière stil hadden
gestaan, terwijl hun collega officieren waren bevorderd. Jan kwam eind Mei mager
en met zijn plunjezak op zijn schouder thuis in Heiloo aanlopen. De officieren
waren op eigen doft uit Neu Branderburg naar huis “gereisd”. Jan werd
op de staf in 's-Gravenhage geplaatst en was o.m. secretaris van de zuiveringscommissie
officieren.
Jan werd 16 jan 1946 Kltz en Marine Commandant te den Helder met de opdracht
de vlootbasis weer op te bouwen. Zijn buren in het Paleis met soortgelijke opdracht
waren Ktz. Burghart, Commandant Koninklijk Instituut voor de Marine, in het linker
hoekhuis en Ktz. MSD Barendregt, Directeur Rijkswerf, in het rechter hoekhuis.
Op 30 Jan 1947 gaf hij het commando over aan zijn jaargenoot Sbn. Reijnierse
die daarvoor Marine Commandant te Amsterdam was. Jan werd 01 feb 1947 bevorderd
tot Ktz en vloog op 2 Februari naar NOI waar hij Hoofd Admiraliteitsdiensten
van de Staf van Vice-admiraal Pinke werd. Helaas kon Leonie wegens de ongeneeslijke
ziekte van Evert-Jan niet meegaan.Op 26 apr 1947 werd hij Maritiem Commandant
Grote Oost te Makassar in de rang van Ktz.divisie commandant met eigen vlag (de
Commandeursrang bestond nog niet) en een dienst Catalina vliegboot. De grote
Oost was het gebied van Borneo en Bali tot en met Nieuw-Guinea. In die functie
werd hij ook betrokken bij het organiseren van de conferentie van Malino (16-24
Juli 1946). Uit zijn vooroorlogse jaren als onderzeeboot commandant kende hij
nog verschillende Sultans in de Buitengewesten en in zijn nieuwe functie onderhield
hij uitstekende contacten met President Tjokorde Gdé Rake Soekawati en de
ministerraad olv. Minister-president Agung Anak Gdé Agung van de deelstaat
Oost Indonesië die 07 dec 1946 was opgericht. Dit leidde ertoe dat hij werd
overgeplaatst naar Batavia en werd ingeschakeld bij het oprichten van de deelstaten
van de door Nederland gewenste Verenigde Staten van Indonesië. De onderstaande
foto is m.i. genomen te Medan waar hij bij de opening van het Parlement van de
nieuwe deelstaat Oost Sumatra (opgericht 25 dec 1947) aan de voorzitter de voorzittershamer
heeft overhandigd.
-- Foto --
Op de foto staat links de Wali Negara van Sumatra Timur Dr. T. Mansoer en rechts
de Territoriaal Commandant van Noord Sumatra de Generaal-majoor P. Scholten KNIL.
In 1949 werd hij weer naar Nederland overgeplaatst en werd tot zijn pensionering
Februari 1951 Commandant van de Sociaal Medische Dienst te Leiden (oude Zeevaartschool)
waaronder het Marine Ziekenhuis en de revalidatie centra ressorteerden waar gewonde
en invalide Marinemensen, waaronder veel Mariniers van de Mariniersbrigade op
Oost Java, werden behandeld. Hij had in totaal 13 jaar van zijn actieve loopbaan
in Ned. Indië doorgebracht, grotendeels als onderzeebootman.
Op verzoek van Staatssecretaris Vice-admiraal Moorman werd Jan na zijn pensionering
van actieve dienst Hoofd Bureau Maritieme Historie van de Marine Staf (als burger
ambtenaar) in welke functie hij Vice-admiraal b.d. Stöve opvolgde. Hij vervulde
deze functie met volle inzet voor ruim 11 ½ jaar tot zijn pensioen in Oktober
1961 en het mag worden gezegd dat hij de vastlegging van de Marine Historie op
de juiste koers bracht en aanzien gaf, ook bij zijn Britse, Franse en Amerikaanse
collega's. Hij zorgde er ook voor dat als uit onderzoek naar voren kwam dat iemand
eigenlijk een onderscheiding had verdiend deze alsnog werd toegekend. Hij was
tevreden dat als zijn opvolger een andere onderzeebootman, Commandeur van Dulm,
werd benoemd. Jan d'Engelbronner overleed staande op een receptie aan een hartstilstaand
op 24 Nov.1961.
Leonie was zoals vele Overbosch'en intelligent, sportief, gastvrij, zelfstandig
en besluitvaardig, goede eigenschappen voor een Marinevrouw. In 1937 dacht Jan
dat Duitsland een oorlog zou beginnen en dat Nederland daar niet buiten zou blijven.
Hij haalde twee Marine artsen over om tezamen een vluchthuis in Heiloo, de villa
“Blue Haven” van Paul C. Kaiser (van de koekjes), te huren. Na “München”,
toen velen dachten dat een oorlog was afgewend, haakten de beiden artsen af en
kocht Jan een eenvoudige middenstandswoning in Heiloo. Dit huis werd op een oorlog
ingericht: luiken, een gemetselde waterput in de tuin, een luik onder de Jaarsma
haard, die brandend verschoven kon worden, gouden tientjes en bepaalde voorraden
waaronder met name producten die in oorlogstijd schaars zouden zijn zoals veel
koffie en heel veel thee. Een groot gedeelte van dit werk kwam op Leonie neer.
Zij verstuurde de hele oorlog maandelijks Rode Kruis pakketten met vooral voedsel
naar Uncle Harry Freeman Jackson, een Britse Captain, die in Duinkerken gevangen
genomen was en later ook aan haar echtgenoot. Ook werd in de winter 1944 een
schuilplaats aan onderduikers geboden, soms wel 4 tegelijkertijd. Dankzij de
gouden tientjes maar vooral de thee, die tegen voedsel kon worden geruild, heeft
het gezin nooit echt honger gehad. Vermeldenswaard is ook dat de marinevrouwen
een eigen telefonisch netwerk hadden waarover Maleis gesproken werd wat de Duitsers
minder gemakkelijk konden afluisteren. Marinevrouwen spraken behoorlijk Maleis
veel beter dan hun mannen want aan boord was de voertaal Nederlands.
Een tekenend voorval voor Leonie´s houding was, dat toen zij met nicht Heleen
Halverhout in Amsterdam langs het hoofdkwartier van de Duitse Wehrmacht liep
en er drie hoge duitse officieren naar buiten kwamen, zij rustig rechtdoor marcheerde,
waardoor zij de Duitsers dwong opzij te gaan. Een van de officieren zei tegen
de anderen “das hat meine Mutter auch gemacht”. Gelukkig waren het
geen SS-officieren !
Leonie vond ook dat toen Jan in 1947 weer naar Indië was overgeplaatst dat
het niet goed voor een zoon is alleen met zijn Moeder te blijven. We mochten
tot de grote vakantie in het Paleis blijven wonen en in Juli verhuisde Leonie
naar 's-Gravenhage en Carel ging eind Augustus naar het christelijk internaat
in Zeist, het beste niet katholieke internaat van Nederland. Jan Coenraad
d´ ENGELBRONNER and Leonie Marie OVERBOSCH were married on 6 Aug 1931 in
Leeuwarden, FR, NL. Leonie Marie OVERBOSCH
(daughter of Dr. Arie OVERBOSCH and Johanna KEUS) was born on 4 Jun 1907 in Utrecht,
UT, NL. She died on 20 Oct 1994 in 's-Gravenhage, ZH, NL.
Jan Coenraad d´ ENGELBRONNER and Leonie Marie OVERBOSCH had the following
children:
|